Om over burlesque te vertellen, moet ik eerst uitleggen wat burlesque nu eigenlijk is. Niet iedereen weet dit en er zijn heel erg veel misvattingen over, helaas. En ik hoop dat ik deze misvattingen een klein beetje uit je hoofd kan praten.
Burlesque komt van het Italiaanse woord burla, dit betekent grap of bespotting. Esque komt van het woord risque, wat gewaagd betekend. Vrij vertaald is het dus een gewaagde grap of bespotting.
Burlesque is al eeuwen oud, het eerste burlesque spel is opgevoerd tijdens de oude Romeinse tijd. Maar hoe we het nu kennen, werd het opgevoerd vanaf 1860 – 1940.
In de beginjaren (1840) was het ten strengste verboden als vrouw om op te treden. Een groep dames in New York had bedacht dat ze daarom maar als man verkleedt het podium zouden betreden. Eerlijk, ik zou precies hetzelfde hebben gedaan. De allereerste tease was in 1868, door The British Blondes en Lydia Thompson. Het publiek was verontwaardigd - en kocht kaartjes. De stad wachtte, smekend om geteisterd te worden... door dijen.
Het strippen in burlesque kwam pas veel later, dit begon in de jaren 1930. Het strippen ging dan tot ontbloot bovenlijf, maar omdat vrouwen hun tepels niet mochten laten zien zijn erg veel burlesque artiesten opgepakt en gearresteerd. Om dit te omzeilen, kwam men op het idee om tepelplakkers te gebruiken; geen tepel te zien. Maar door de tepelplakkers werd er extra veel aandacht naar de borst en tepel geleid, als een extra fuck you naar de politie en de politiek.
Instagram, ik kijk jou ook nu even aan…
Bekende performers uit die tijd zijn Gypsy Rose Lee, Mae West, Sally Rand en Margie Hart.
Je kent waarschijnlijk ook wel Marlyn Monroe, een van de boegbeelden uit die tijd en zeer burlesque. De andere iconen zijn The Moulin Rouge (1989) en The Crazy Horse (1951) in Parijs en maken nog steeds hele mooie shows.
Maar, genoeg geschiedenis.
Burlesque wordt ook wel the art of the tease genoemd.
Ik bepaal wat ik uitrek, en jij als publiek, mag daarnaar kijken. Ik doe heel langzaam een handschoen uit… of toch niet. Dit kan 30 seconden duren, maar ook tergend langzaam.
Er zijn ook verschillende genres burleque; classic, neon, nerd, boylesque. Burlesque wordt niet alleen door vrouwen gedaan, maar ook door mannen of andere genders. Elke maat, elk lichaam, elk geslacht of identificatie mag dit doen. Het gaat om het vieren van het menselijk lichaam, in een art form.
De bekendste burlesque performer van deze tijd is Dita von Teese. Maar ook Dirty Martini, Jett Adore, Hazel Honeysuckle en Zelia Rose zijn erg nice. Ook Nederland kent hele goede performers; Buste La Tisch, Raol Lala, Qeeun Swan, Dark Salty Coco en Flora Gattina.
En ik hoop dat ik mijzelf ooit in dit rijtje mag noemen.
Ja. Je leest het goed. Ik strip. Ik ben burlesque performer.
Ik dans al sinds dat ik een jaar of 7 ben, ongeveer 23 jaar dus. Het is mijn grootste passie en ik zal er nooit mee kunnen stoppen. Ik heb het wel een tijd niet gedaan en dan nog trok het weer aan mij dat ik weer moest beginnen.
Toen ik naar festivals ging, zag ik de dames naast het podium dansen. En ik wilde dat ook. Ze zagen er zo zelfverzekerd en mooi uit. Iets wat ik, door pesterijen, nooit heb gevoeld. Ik wilde gaan gogo dansen, om mezelf zelfverzekerder te gaan voelen. Via het gogo dansen kwam ik in de Rouge in Eindhoven terecht, hier hadden ze ook een burlesque show. Een van de danseressen nodigde mij uit om met Oud en Nieuw mee te gaan naar een hele show in Amsterdam Paradiso. Ik werd helemaal verliefd op burlesque, ook een beetje op haar maar dat terzijde. Ik vond het zo mooi, sensueel, grappig, sterk… Alles wat ik miste aan optreden en ik wist dat ik dit ook wilde.
Dit is zo’n 8 jaar geleden. Twee jaar later werd ik ziek; ik kreeg een flinke burn-out, een depressie en had daarboven op ook een alcoholverslaving.
Na flink veel therapie werd ik langzaam weer de oude. Ik durfde alleen niet meer te dansen, mijn lichaam was niet meer van mij. Ik zat erin, maar ook weer niet. Ik kleedde mij anders, wijde T-shirts en truien. Zodat niemand mijn vormen kon zien en dus een mening kon hebben over mijn lichaam of hoe ik eruitzag.
Toen ik weer begon met werken 3 jaar terug, kwam ik in aanmerking met seksuele intimidatie/aanranding. Ik heb het al eerder meegemaakt, maar op een of andere manier knapte er deze keer iets. Waarschijnlijk ook omdat ik deze persoon dagelijks zag en mijn bazin mij hierin in eerste instantie niet wilde geloven; ik zou het wel uitgelokt hebben.
Ik wilde weer dat mijn lichaam van mij was, dat ik besloot wie eraan mocht zitten en wanneer. De enige manier waarop ik dat vertrouwen weer kon terugkrijgen, was voor mij burlesque.
Door burlesque ben ik mijn eigen lichaam weer gaan kennen. Ben ik trots geworden op hoe mijn lichaam eruitziet, met elk vetje, deukje en tijgerstreep. Het is mijn lichaam. Ik ben zelfverzekerder geworden, meer dan dat ik eerst was. Ik weet dat ik nog een lange weg heb te gaan, maar het heeft mij enorm geholpen.
En nog, krijgen mensen het voor elkaar om je hier mee te pesten en je de grond in te boren.
Wat ook fijn is aan burlesque is dat ik alles zelf kan en mag bepalen. Ik ben heerlijk creatief bezig; het bedenken van mijn eigen act, het maken van de kleding die ik aan heb en het rhinestonen ervan. Ik kan er mijn ei in kwijt, 100% mezelf zijn. Ik kan ontzettend stuntelig op het podium staan, maar ook weer heel krachtig en boss lady het andere moment. Iets wat ik niet goed kan en durf te doen in mijn dagelijks leven, maar wat ik wel graag wil.
Burlesque is een viering van mijzelf, over mijzelf en over mijn lichaam. Hoe ik het wil, op mijn manier. En jij, als publiek, mag ernaar kijken.
Als je nog nooit naar een show bent geweest en het mag weer, raad ik je aan om te gaan.
Heb er geen vooroordeel over, hou je mening bij je en ga naar een show. Word verliefd op hoe men daar op het podium staat. Leer, geniet, schreeuw de longen uit je heerlijke lijf en ben trots op de performers en op jezelf.
Lisa Reijners, 29
Studeert CO-IEMES in Tilburg. Alice Wonders als artiesten naam.
Comments